In het HU-lab op Padualaan 99 werkten studenten aan een echte oplossing voor een medisch probleem. Hoe een dopje uit de 3D-printer zorgt voor pijnvrije knieën.
Knie-artrose komt steeds vaker en eerder voor. Meestal is een zware knieprothese-operatie de enige oplossing. In vijftien procent van de gevallen komen de klachten na een paar jaar terug. Floris Lafeber en zijn collega orthopedisch chirurg dr. Peter van Roermund breken er zich het hoofd over. Voor een oplossing richten ze ArthroSave op. ArthroSave bedenkt de kniedistractor. Dat frame trekt de botten van het been iets uit elkaar waardoor het kraakbeen weer ruimte krijgt. Zo kan het herstelproces in de knie starten. Op deze manier kan een eerste prothese tot wel tien jaar worden uitgesteld. Voor de bevestiging aan de botten worden pinnen gebruikt die door de huid in het bot worden geschroefd. De pin die uit het been steekt, is scherp genoeg om het andere been of iemand anders lelijk mee te verwonden.
Prototypes
Docent en onderzoeker Rik Lafeber (31) van Hogeschool Utrecht krijgt begin januari 2016 een telefoontje van ArthroSave met de vraag: ‘Hoe krijgen we een kniedistractor aan het bot bevestigd, zonder dat aan de zijkant een vlijmscherpe pin blijft zitten?’ Een uitstekende casus voor het kenniscentrum, waarmee een groep studenten aan de slag gaat. Het blijkt niet gemakkelijk. De studenten moeten grondig voorwerk verrichten, onder begeleiding van Rik Lafeber. Hij stimuleert ze vooral te experimenteren met prototypes, “want een opdrachtgever heeft ook niks aan alleen een verslag.”
De goede vragen
Derdejaars student technische informatica Koen de Gruijter gaat met zijn studiegenoten aan de slag met het ontwikkelen van een dop. “Ik vond het superinteressant omdat ik wist dat we er echte patiënten mee zouden helpen.” Prof. Lafeber (58) noemt de studenten “slimme en creatieve jongelui. Dat merk je meteen. Ze gingen professioneel te werk, stelden de goede vragen.”
De ‘jongelui’ ontwerpen op de computer tientallen prototypes. Ze moeten een dop maken die gemakkelijk op de botpin kan worden geklikt maar er moeilijk afgaat. Daarvoor moeten ze zich verdiepen in de medische richtlijnen waaraan de dop moet voldoen. Hij moet steriel zijn en gemakkelijk schoon te maken. Na vier maanden hebben ze de perfecte dop op het scherm. Voor de productie kiezen de studenten voor de 3D printer.
Missie geslaagd
Zes weken later presenteren ze de eerste doppen aan ArthroSave, een spannend moment. Het bedrijf geeft zijn fiat en dat geeft een zeer goed gevoel. De volgende dag gaat de productie van start. Maar ArthroSave komt terug en wil opnieuw praten. Hoe zou de dop kunnen meten of er in de knie een ontsteking dreigt te ontstaan? Er moeten een sensor, een computer en batterijtje in. Maar hij mag niet groter worden, want de patiënt moet wel zijn broek kunnen aantrekken.
De studenten van de ICT minor ‘Smart devices and apps’ van de HU weten er wel raad mee. In plaats van een batterij zetten ze er een oplaadbare lithium accu in, zoals in smartphones. De sensor en het computertje maken ze gewoon heel erg klein. Missie geslaagd.
Voor de duim
Verdient de HU er geld aan? Nee. Is er patent aangevraagd? Nee. Het is niet toegestaan geld te verdienen en de kennis is van het onderwijs en uiteindelijk voor iedereen. Maar de ervaring die het kenniscentrum met dit project heeft opgedaan nemen ze mee. Uiteindelijk zal ArthroSave waarschijnlijk overstappen naar een ander bedrijf. Maar de HU, het onderzoek en het bedrijfsleven hebben elkaar zo een poosje op weg geholpen.
Momenteel onderzoeken ze of een zelfde soort distractor ook zou kunnen werken voor de duim.
Dit is een ingekorte versie van een artikel van Trajectum
Bron en foto: HU
